در سال‌های اخیر رایانش ابری به ستون فقرات تحول دیجیتال بدل شده و هر سال با موجی از مفاهیم و فناوری‌های جدید مواجه می‌شویم. گزارش‌های فناوری نشان می‌دهند که در سال ۲۰۲۵ سه گرایش کلیدی بیش از دیگران سرنوشت بازار ابری را تعیین خواهند کرد: پایداری قابل سنجش، سوپرکلود و چندابر. در این مقاله به‌طور خلاصه و داده‌محور این روندها را بررسی می‌کنیم و نشان می‌دهیم چگونه کسب‌وکارهای ایرانی می‌توانند از آنها بهره‌مند شوند.
پایداری قابل سنجش: شفافیت در مصرف انرژی
مفهوم «ابر سبز» سال‌هاست که مطرح است، اما تا پیش از این اطلاعات کمی درباره شاخص‌های پایداری مانند کارایی مصرف انرژی (PUE) یا کارایی مصرف آب (WUE) در دسترس بود. طبق گزارش ITPro Today، در سال ۲۰۲۵ انتظار می‌رود ارائه‌دهندگان ابری به‌دلیل فشار مشتریان و مقررات جدید، داده‌های دقیق‌تری از نحوه تأمین انرژی و بهره‌وری مراکز داده منتشر کنندitprotoday.com. در ایران نیز توجه به مصرف برق و آب در دیتاسنترها اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا محدودیت منابع انرژی و قیمت بالای برق می‌تواند هزینه‌های زیرساخت را افزایش دهد. ارائه‌دهندگانی که زیرساخت‌های خود را با انرژی تجدیدپذیر یا خنک‌سازی کارآمد تجهیز می‌کنند، در بلندمدت هزینه‌های پایین‌تری خواهند داشت و در مزایده‌های دولتی شانس بیشتری می‌یابند.
برای کاربران نهایی این شفافیت به معنای انتخاب آگاهانه‌تر است. اگر می‌دانید دیتاسنتر مورد استفاده‌ی سرویس ابری چه میزان انرژی مصرف می‌کند و از چه منابعی تأمین می‌شود، می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا حاضر هستید بابت خدمات پایدارتر هزینه‌ی بیشتری بپردازید یا خیر. همچنین با استفاده از ابزارهای FinOps و پایش هزینه، می‌توانید مصرف خود را بهینه کنید و از طرح‌های تخفیف برای حجم زیاد بهره ببرید.
سوپرکلود: لایه‌ی مدیریتی واحد برای چند ابر
«سوپرکلود» مفهومی است که به ساخت لایه‌ای بالاتر از زیرساخت‌های عمومی، خصوصی و هیبریدی اشاره می‌کند؛ این لایه به کسب‌وکارها امکان می‌دهد منابع خود را در چندین ابر مدیریت و به‌طور یکپارچه جابه‌جا کنند. گزارش ITPro Today یادآور می‌شود که اگرچه سوپرکلود هنوز در حد ایده است، اما علاقه به آن در سال ۲۰۲۵ افزایش خواهد یافت زیرا سازمان‌ها به دنبال انعطاف بیشتر در استقرار و مدیریت بارهای کاری هستندitprotoday.com.
در ایران، بسیاری از شرکت‌ها به‌دلیل محدودیت‌های تحریم و نیاز به حفظ داده‌ها در داخل کشور، مجبورند میان ارائه‌دهندگان داخلی و خارجی تعادل برقرار کنند. سوپرکلود می‌تواند راه‌حلی برای این چالش باشد؛ سازمان‌ها می‌توانند بارهای حساس را در ابر داخلی نگه دارند و در عین حال از خدمات خاص ابرهای جهانی (مانند هوش مصنوعی یا تجزیه و تحلیل پیشرفته) بهره ببرند. وجود یک لایه مدیریت متحد همچنین خطر vendor lock‑in (وابستگی به یک ارائه‌دهنده) را کاهش می‌دهد و امکان انتقال سریع بارها در مواقع بحران یا تغییر قوانین را فراهم می‌کند.
چندابر: از گزینه‌ی اضافی تا ضرورت رقابتی
چندابر (Multi‑Cloud) که زمانی فقط یک «امکان جانبی» محسوب می‌شد، اکنون به یک ضرورت تبدیل شده است. مقاله‌ی ITPro Today پیش‌بینی می‌کند که در سال ۲۰۲۵ استفاده از چند ابر به جای تنها یک ابر به انتظار عمومی بدل می‌شود، زیرا کسب‌وکارها درمی‌یابند که انحصار به یک ارائه‌دهنده آنها را از فرصت‌های بهینه‌سازی هزینه و کارایی محروم می‌کندitprotoday.com. دلایل این گرایش عبارت‌اند از:
- بهینه‌سازی هزینه: با توزیع بارهای کاری در چند ابر، می‌توان از قیمت‌های رقابتی بهره برد و هزینه‌ها را مدیریت کرد. برای مثال، ممکن است محاسبات سنگین را روی ابر داخلی ارزان‌تر انجام دهید و ذخیره‌سازی پشتیبان را به ابر دیگری بسپارید.
- انعطاف و قابلیت اطمینان: چندابر این امکان را می‌دهد که اگر یکی از ابرها دچار اختلال شد، سرویس را به سرعت به ابر دیگر منتقل کنید و از قطعی گسترده جلوگیری کنید. تجربه‌ی قطعی بزرگ AWS در اکتبر ۲۰۲۵ نشان داد که اتکا به یک منطقه یا یک ارائه‌دهنده ریسک بالایی داردreuters.com.
- پوشش نیازهای متنوع: هر ارائه‌دهنده نقاط قوت متفاوتی دارد (برخی در دیتابیس قوی‌تر هستند، برخی در شبکه و برخی در هوش مصنوعی). استفاده از چندابر به شما اجازه می‌دهد بهترین سرویس را برای هر نیاز انتخاب کنید.
برای کسب‌وکارهای ایرانی، چندابر می‌تواند به معنای ترکیب سرویس‌های داخلی (برای ذخیره‌سازی داده‌های حساس و رعایت قوانین ملی) با سرویس‌های خارجی (برای دسترسی به نوآوری‌های جهانی) باشد. البته مدیریت محیط چندابر نیازمند نیروهای متخصص و ابزارهای مانیتورینگ و اتوماسیون است.
چالش‌های انطباق و مقررات
رایانش ابری همیشه با چالش‌های انطباق (Compliance) همراه بوده است، اما تحلیل‌ها نشان می‌دهند که این چالش‌ها در سال ۲۰۲۵ پیچیده‌تر خواهند شد. دلیل اصلی، تصویب مقررات جدید در حوزه‌های هوش مصنوعی و امنیت سایبری است که کسب‌وکارها را ملزم می‌کند الزامات سخت‌گیرانه‌تری را رعایت کنندitprotoday.com. برای نمونه، مقررات اروپایی DORA و NIS 2 در حال اجرا هستند و قوانین ملی درباره‌ی حفاظت از داده‌ها و رمزنگاری هم در حال شکل‌گیری‌اند.
این وضعیت برای سازمان‌های ایرانی نیز اهمیت زیادی دارد. کسب‌وکارهایی که در حوزه‌های مالی، سلامت یا تجارت الکترونیک فعالیت می‌کنند، باید علاوه بر قوانین داخلی، استانداردهای بین‌المللی را نیز در نظر بگیرند تا بتوانند با شرکای خارجی همکاری کنند. انتخاب ارائه‌دهنده‌های ابری که دارای گواهی‌نامه‌های امنیتی (مانند ISO 27017/27018) هستند و امکان کنترل دسترسی و رمزنگاری داده‌ها را فراهم می‌کنند، در این مسیر ضروری است.
جمع‌بندی و پیشنهادات عملی
در سال ۲۰۲۵ سه گرایش پایداری قابل سنجش، سوپرکلود و چندابر جهت‌گیری سرمایه‌گذاری و تصمیم‌گیری در حوزه رایانش ابری را مشخص می‌کنند. مشتریان از ارائه‌دهندگان خود انتظار دارند گزارش‌های شفاف و قابل‌اندازه‌گیری در حوزه مصرف انرژی ارائه کنندitprotoday.com. هم‌زمان، کسب‌وکارها برای کاهش هزینه و افزایش انعطاف به سمت استفاده از چند ابر و مفاهیم سوپرکلود حرکت می‌کنندitprotoday.com.
برای استفاده مؤثر از این گرایش‌ها، پیشنهاد می‌شود:
- ارائه‌دهنده‌ی خود را هوشمندانه انتخاب کنید: به دنبال شرکت‌هایی باشید که اطلاعات پایداری را شفاف ارائه می‌کنند و دارای گواهی‌نامه‌های معتبر امنیتی هستند.
- استراتژی چندابر تدوین کنید: بارهای کاری حساس را در دیتاسنترهای داخلی یا ابرهایی با پشتیبانی قوی نگه دارید و خدمات نوآورانه را از ابرهای خارجی دریافت کنید. این ترکیب، ریسک قطعی و قفل‌شدن در یک ارائه‌دهنده را کاهش می‌دهد.
- آمادگی برای مقررات جدید: فرآیندهای داخلی و زیرساخت‌های امنیتی خود را با استانداردهای بین‌المللی و قوانین جدید هماهنگ کنید. استفاده از خدماتی که ابزارهای انطباق را به‌صورت پیش‌ساخته ارائه می‌دهند، هزینه‌های شما را کاهش می‌دهد.
در نهایت، مدیران محصول، توسعه‌دهندگان و صاحبان کسب‌وکار باید با آگاهی از این روندها تصمیم‌گیری کنند. انتخاب زیرساخت ابری مناسب و انعطاف‌پذیر، نه تنها بهره‌وری و امنیت را افزایش می‌دهد، بلکه زمینه‌ی رشد پایدار و نوآوری آینده را فراهم می‌سازد.
آیا آماده‌اید تا زیرساخت ابری کسب‌وکار خود را تقویت کنید؟ ابر دژ با ارائه پلن‌های انعطاف‌پذیر خرید سرور ابری، پشتیبانی تخصصی و زیرساخت‌های با قابلیت اطمینان بالا، همراه شما در این مسیر است. امروز پلن‌های ما را بررسی کنید تا مطمئن شوید کسب‌وکار شما با قدرت در فضای ابری رشد می‌کند.
