رویداد اخیر “Baidu World 2025” به عنوان یک ویترین استراتژیک برای این غول فناوری چینی عمل کرد و طی آن مجموعه‌ای از محصولات و ابتکارات جدید هوش مصنوعی رونمایی شد. هدف این گزارش، ارائه یک ارزیابی جامع از سبد محصولات هوش مصنوعی بایدو، تحلیل موقعیت رقابتی آن در بازار به سرعت در حال تحول چین و بررسی استراتژی توسعه جهانی آن است. این تحلیل نشان می‌دهد که بایدو در یک دوگانگی استراتژیک قرار دارد: از یک سو، با برنامه‌های کاربردی مانند Apollo Go به بلوغ تجاری رسیده است، اما از سوی دیگر، در هسته اصلی استراتژی آینده خود یعنی مدل بنیادی Ernie، با چالش‌های جدی در زمینه پذیرش و رقابت روبرو است. این گزارش به بررسی عمیق‌تر این تنش و پیامدهای آن برای آینده شرکت می‌پردازد.
تحلیل سبد محصولات اصلی و فناوری‌های هوش مصنوعی
اهمیت استراتژیک سبد محصولات متنوع هوش مصنوعی بایدو را نمی‌توان نادیده گرفت. این محصولات، که از مدل‌های بنیادی پیچیده تا برنامه‌های کاربردی تخصصی را در بر می‌گیرند، ستون فقرات جاه‌طلبی‌های بایدو برای تسلط بر بازار را تشکیل می‌دهند. در ادامه، محصولات کلیدی که در “Baidu World 2025” معرفی یا به‌روزرسانی شدند، به تفصیل مورد تحلیل قرار می‌گیرند.
مدل بنیادی ERNIE 5.0: نسل بعدی هوش مصنوعی چندوجهی
ERNIE 5.0 که در این رویداد رونمایی شد و قرار است در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ عرضه شود، به عنوان یک “مدل بنیادی چندوجهی بومی” تعریف شده است. این مدل از پایه برای مدل‌سازی مشترک انواع داده‌ها شامل متن، تصویر، صدا و ویدئو طراحی شده است که به آن امکان درک و تولید محتوای چندوجهی جامع را می‌دهد.
قابلیت‌های کلیدی ارتقا یافته ERNIE 5.0 عبارتند از:
• درک چندوجهی: توانایی درک و پردازش همزمان انواع مختلف داده‌ها.
• پیروی از دستورالعمل: اجرای دقیق‌تر و پیچیده‌تر دستورات کاربر.
• نوشتن خلاق: تولید محتوای متنی خلاقانه و با کیفیت بالا.
• استدلال مبتنی بر واقعیت: توانایی استدلال منطقی بر اساس اطلاعات واقعی.
• برنامه‌ریزی عامل‌محور: طراحی و اجرای مراحل مختلف برای حل مسائل پیچیده.
• استفاده از ابزار: قابلیت به‌کارگیری ابزارهای خارجی برای افزایش کارایی.
کاربران عمومی می‌توانند از طریق ERNIE Bot و کاربران سازمانی از طریق پلتفرم ابری هوش مصنوعی بایدو یعنی Qianfan به این مدل دسترسی داشته باشند. با این حال، این مشخصات فنی چشمگیر باید در برابر چالش اصلی بایدو یعنی تبدیل برتری تکنولوژیکی به پذیرش گسترده در بازار سنجیده شود؛ چالشی که طبق گزارش‌ها، مدل Ernie تاکنون با آن روبرو بوده و نرخ پذیرش آن کندتر از حد انتظار بوده است.
مجموعه برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی: از بهره‌وری تا سیستم‌های خودران
بایدو علاوه بر مدل بنیادی خود، مجموعه‌ای از برنامه‌های کاربردی را معرفی کرده است که نشان‌دهنده استراتژی این شرکت برای تبدیل قابلیت‌های هوش مصنوعی به محصولات ملموس و تجاری است.
| نام برنامه/فناوری | تحلیل تأثیر و معیارهای کلیدی |
| Apollo Go | با بیش از ۱۷ میلیون سفر تکمیل‌شده در سطح جهان، این سرویس به عنوان بزرگترین سرویس تاکسی خودران در جهان شناخته می‌شود. آمار اخیر ۲۵۰,۰۰۰ سفر هفتگی کاملاً بدون راننده نشان‌دهنده بلوغ فنی است. این آمار نه تنها رهبری بلامنازع بایدو را تثبیت می‌کند، بلکه یک ‘داده‌موه’ (data moat) عمیق ایجاد می‌کند که تکرار آن برای رقبای نوظهور بسیار دشوار و پرهزینه خواهد بود. |
| GenFlow 3.0 | با بیش از ۲۰ میلیون کاربر، GenFlow به بزرگترین عامل هوش مصنوعی عمومی در جهان از نظر تعداد کاربر تبدیل شده است. نسخه ۳.۰ با قابلیت‌های چندوجهی و حافظه بهبودیافته عرضه شده که به آن اجازه می‌دهد ورودی‌های مختلف را پردازش و خروجی‌های ترکیبی تولید کند. |
| Digital Human Technology | این فناوری که به عنوان “رابط تعاملی جهانی برای عصر هوش مصنوعی” توصیف شده، تأثیر تجاری قابل توجهی داشته است. در جشنواره خرید “Double 11″، استفاده از آن منجر به افزایش ۱۱۹ درصدی پخش زنده و ۹۱ درصدی حجم فروش ناخالص (GMV) شد که پتانسیل بالای آن را در تجارت الکترونیک نشان می‌دهد. |
| Miaoda 2.0/MeDo و Oreate | پلتفرم Miaoda برای تولید بیش از ۴۰۰,۰۰۰ برنامه استفاده شده است و فضای کاری هوش مصنوعی Oreate بیش از ۱.۲ میلیون کاربر جهانی دارد. این ابزارها ستون فقرات استراتژی بایدو برای ایجاد یک ‘اکوسیستم قفل‌شده’ (lock-in ecosystem) هستند که در آن توسعه‌دهندگان و کاربران به طور فزاینده‌ای به زیرساخت هوش مصنوعی بایدو وابسته می‌شوند. |
| Famou | به عنوان “اولین عامل خودتکامل‌گرای تجاری در جهان” معرفی شده است. Famou قادر است مسائل پیچیده در حمل‌ونقل و امور مالی را شبیه‌سازی کرده و راه‌حل‌های بهینه پویا ارائه دهد و آن را به یک ابزار استراتژیک برای بخش سازمانی تبدیل می‌کند. |
این مجموعه محصولات نشان می‌دهد که استراتژی بایدو به شدت بر کاربردهای عملی و تجاری‌سازی فناوری متمرکز است، دیدگاهی که عمیقاً در فلسفه رهبری شرکت ریشه دارد.
چشم‌انداز استراتژیک و فلسفه بازار از نگاه رابین لی
برای پیش‌بینی حرکات آینده بایدو، درک فلسفه مدیرعامل آن، رابین لی، ضروری است. دیدگاه‌های او نه تنها استراتژی توسعه محصول را شکل می‌دهد، بلکه نحوه موقعیت‌یابی شرکت در بازار رقابتی را نیز تعیین می‌کند. لی بر تبدیل هوش مصنوعی از یک ابزار جانبی به یک قابلیت ذاتی در تمام فرآیندها تأکید دارد.
اصول کلیدی استراتژی هوش مصنوعی بایدو که توسط رابین لی بیان شده است، عبارتند از:
1. داخلی‌سازی هوش مصنوعی: لی معتقد است: “وقتی هوش مصنوعی را داخلی می‌کنید، به یک قابلیت بومی تبدیل می‌شود و هوشمندی را از یک هزینه به منبع بهره‌وری تبدیل می‌کند.” این دیدگاه کسب‌وکارها را تشویق می‌کند تا هوش مصنوعی را در هسته عملیات خود ادغام کنند.
2. اولویت‌بندی برنامه‌های کاربردی: لی ساختار صنعت را به شکل یک “هرم معکوس” توصیف می‌کند که در آن “برنامه‌های کاربردی ۱۰۰ برابر ارزش مدل‌های بنیادی را ایجاد می‌کنند.” این فلسفه توضیح می‌دهد که چرا بایدو سرمایه‌گذاری سنگینی بر روی بازسازی محصولاتی مانند Baidu Search و Baidu Wenku با هوش مصنوعی انجام داده است.
3. سرعت تکرار به عنوان مزیت رقابتی: لی تأکید می‌کند که “عامل‌های هوش مصنوعی خود مهم‌ترین برنامه‌های کاربردی هستند و سرعت تکرار فناوری تنها مزیت رقابتی است.” این اصل، سرمایه‌گذاری مداوم بایدو در مدل‌های پیشرفته را توجیه می‌کند. با این حال، خود لی با اشاره به “ماهیت غیرقابل پیش‌بینی نوآوری” و ظهور ناگهانی رقیبی مانند DeepSeek، اذعان می‌کند که حتی این چارچوب استراتژیک نیز به طور مداوم توسط دینامیک‌های بازار به چالش کشیده می‌شود.
این چارچوب استراتژیک داخلی، هرچند منسجم، به طور فزاینده‌ای توسط یک چشم‌انداز رقابتی بیرونی بی‌رحم که در بخش بعدی به آن می‌پردازیم، به آزمون گذاشته می‌شود..0 چشم‌انداز رقابتی و چالش‌های بازار
علی‌رغم نوآوری‌های محصولی چشمگیر، بایدو در بخش بسیار پویای هوش مصنوعی چین با فشارهای رقابتی قابل توجهی روبرو است. این چالش‌ها موفقیت بلندمدت شرکت را تحت تأثیر قرار می‌دهند و نیازمند واکنش سریع و استراتژیک هستند.
چالش‌های کلیدی بایدو در بازار عبارتند از:
• رقابت فزاینده: رقیب اصلی و نوظهور، استارتاپ DeepSeek است که با مدل استدلالی خود که با GPT OpenAI رقابت می‌کند اما هزینه‌های کمتری دارد، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. علاوه بر این، چت‌بات Doubao از شرکت ByteDance نیز به عنوان یک رقیب قدرتمند در زمینه جذب کاربر ظاهر شده است.
• چالش‌های پذیرش کاربر: بر اساس گزارش‌های تحلیلگران بازار، علی‌رغم ادعای بایدو مبنی بر برابری عملکرد Ernie 4 با GPT-4، این شرکت “در جلب پذیرش گسترده مدل Ernie خود با چالش‌هایی روبرو بوده است.” به طور مشخص ذکر شده که “نرخ پذیرش کندتر از حد انتظار بوده است” که نشان‌دهنده شکاف بین قابلیت‌های فنی و جذب کاربر در مقیاس وسیع است.
این فشارهای داخلی، بایدو را به سمت جستجوی فرصت‌های رشد در خارج از مرزهای چین سوق داده است.
استراتژی توسعه جهانی: صادرات نوآوری هوش مصنوعی
در مواجهه با رقابت شدید داخلی، بایدو به طور فزاینده‌ای به بازارهای جهانی به عنوان یک مسیر رشد حیاتی نگاه می‌کند. این “فشار جهانی” یک حرکت تهاجمی برای تبدیل شدن به یک بازیگر اصلی در صحنه جهانی هوش مصنوعی است.
ابتکارات مشخص توسعه جهانی بایدو شامل موارد زیر است:
1. عرضه محصولات کلیدی در سطح جهانی: بایدو به طور رسمی اعلام کرده است که محصولات استراتژیک خود از جمله فناوری انسان دیجیتال (Digital Human Technology)، سازنده برنامه بدون کد MeDo، و فضای کاری هوش مصنوعی Oreate را برای بازارهای جهانی عرضه می‌کند.
2. ورود به بازارهای هدف: فناوری انسان دیجیتال اولین عرضه خود را در برزیل تجربه کرده است. علاوه بر این، شرکت در حال بررسی فرصت‌های توسعه در بازارهای کلیدی مانند ایالات متحده و آسیای جنوب شرقی است.
3. گستره جهانی Apollo Go: آمار ۱۷ میلیون سفر یک معیار جهانی است و حضور این سرویس در ۲۲ شهر در سراسر جهان، دامنه بین‌المللی و تجربه عملیاتی بایدو در مقیاس بزرگ را به نمایش می‌گذارد.
این تلاش‌ها نشان می‌دهد که بایدو در حال تبدیل شدن از یک قهرمان ملی به یک رقیب جهانی است و آماده است تا نوآوری‌های خود را در صحنه بین‌المللی به چالش بکشد.
نتیجه‌گیری: ارزیابی نهایی و چشم‌انداز آینده
تحلیل جامع ابتکارات اخیر بایدو تصویری از شرکتی را ترسیم می‌کند که دارای نقاط قوت فنی قابل توجه و یک چشم‌انداز استراتژیک روشن است، اما در عین حال با چالش‌های رقابتی جدی در هسته اصلی استراتژی خود روبرو است.
• نقاط قوت: سبد محصولات یکپارچه و نوآورانه (از ERNIE 5.0 تا Apollo Go)، چشم‌انداز استراتژیک روشن رهبری، و رهبری تثبیت‌شده در بخش رانندگی خودران.
• چالش‌های اصلی: رقابت شدید داخلی از سوی بازیگران چابکی مانند DeepSeek و ByteDance، و موانع موجود در پذیرش گسترده مدل Ernie توسط کاربران.
• فرصت‌ها: پتانسیل رشد قابل توجه از طریق استراتژی توسعه جهانی و اکوسیستم باز مبتنی بر API.
در نهایت، آینده بایدو کمتر به تعداد قابلیت‌های جدیدی که معرفی می‌کند و بیشتر به توانایی آن در حل “معمای پذیرش” مدل Ernie بستگی دارد. موفقیت در بازارهای جهانی و در بخش سازمانی، مستقیماً به این بستگی دارد که آیا این شرکت می‌تواند برتری فنی ادعایی خود را به تسلط واقعی بر بازار تبدیل کند یا خیر. در غیر این صورت، دستاوردهای چشمگیر آن در حوزه‌هایی مانند رانندگی خودران، ممکن است برای جبران ضعف در هسته استراتژیک هوش مصنوعی‌اش کافی نباشد.
منابع:
https://www.prnewswire.com/news-releases/baidu-unveils-ernie-5-0-and-a-series-of-ai-applications-at-baidu-world-2025–ramps-up-global-push-302614531.html
https://www.trendingtopics.eu/baidu-chinesische-search-riese-launcht-ai-modell-ernie-5-0-gegen-gpt-5/
https://venturebeat.com/ai/baidu-unveils-proprietary-ernie-5-beating-gpt-5-performance-on-charts
https://dig.watch/updates/baidu-to-launch-ernie-5-ai-in-2025
